در صنعت کشاورزی، خاکی که میزان نمک موجود در آن به حدی باشد که سبب افت تولید محصولات کشاورزی و ایجاد اثرات منفی بر گیاهان شود، خاک شور نامیده می‌شود. شوری خاک یکی از معضلات اساسی در صنعت کشاورزی در مناطق مختلف کشور می‌باشد. شوری خاک گیاهان را با کم‌آبی و میزان بالای نمک مواجه می‌کند و یکی از مضرات خاک شور برای گیاهان کاهش میزان رشد گیاه است. در این مقاله از شیمی گل به بررسی روش کاهش شوری خاک با کاربامید اسید می پردازیم.
با افزایش غلظت نمک تغییراتی در روند طبیعی پتانسیل اسمزی خاک ایجاد شده و گیاه مجبور به‌صرف انرژی بیشتر جهت جذب آب می‌شود؛ وقتی شوری خاک کنترل نشود گیاه نخواهد توانست آب را جذب کرده و این امر منجر به پژمردگی و کوچک شدن برگ‌ها می‌شود.
یکی از راه های کنترل شوری خاک و کاهش غلظت نمک استفاده از انفوریک اسید می‌باشد.
کاربامید اسید چیست؟
کاربامید اسید ترکیبی فوق‌العاده اسیدی است با PH کمتر از 1 که حاوی گوگرد به فرم SO4 می‌باشد. کاربامید اسید باعث خنثی شدن آهک و ازبین‌بردن لایه سخت موجود در خاک می‌شود. این اصلاح کننده خاک باعث آزادسازی یون کلسیم و ورود آن به فاز محلول می‌شود. این اسید یک ترکیب بسیار عالی و کم‌هزینه برای کاهش PH یا اسیدیته آب نیز می‌باشد و موجب افزایش جذب عناصر غذایی می‌شود.
کاربامید اسید دارای دو عنصر کلیدی نیتروژن و گوگرد برای رشد گیاهان می‌باشد و این دو عنصر به‌صورت هم‌زمان می‌توانند به فرم‌های قابل جذب تبدیل شده و مورداستفاده گیاهان قرار گیرند. نیتروژن و گوگرد جهت سنتز اسیدهای آمینه که واحد سازنده پروتئین‌ها می‌باشند، نقش بسیار پر اهمیتی دارند.
مزایا
استفاده از کاربامید اسید علاوه بر کاهش شوری خاک مزایای دیگری دارد. از جمله
- اصلاح خاک‌های شور و کاهش EC خاک
- افزایش جذب عناصر میکرو توسط گیاهان
- رشد رویشی و درشت شدن میوه‌ها
- خنثی نمودن بی‌کربنات موجود در آب آبیاری
- افزایش نفوذپذیری خاک و کمک به رشد گیاهان
- کاهش و جلوگیری از رسوب در نازل‌ها در کنار رفع انسداد آن‌ها
- کاهش میزان مصرف سایر کودها و در نتیجه کاهش هزینه‌های کشاورزی
- آزادسازی فسفر و کلسیم تثبیت شده در خاک و قراردادن آن در دسترس ریشه
- استفاده آسان و کاربرد گسترده در انواع سیستم‌های آبیاری نظیر آبیاری کم‌فشار،تحت‌فشار و حتی غرقابی
نحوه استفاده
جهت کاهش شوری خاک با کاربامید اسید در هر هکتار حدود ۳۰ لیتر در هر بار آبیاری توصیه می‌شود و بهترین نتیجه با مصرف حداقل 2 الی 3 مرتبه به دست می‌آید. زمان مصرف آن در زمین زعفران از ابتدای فصل رشد تا اواخر بهمن‌ماه است و در باغات در طول فصل زمستان یک مرحله و در طول فصل رشد دو مرحله استفاده می‌شود.
در محصولات زراعی دیگر مثل گندم و جو و … در طول فصل رشد سه مرحله می‌توان استفاده کرد.
