اصلاح کننده خاک شیمی گل - کراپر اگرا

اثرات گوگرد ( کراپر اگرا)در خاک کشاورزی

مشکل اصلی خاک های شور و قلیا مریوط به سدیم چسبیده به سطح ذرات کلوییدی خاک است. واکنش گوگرد با آهک موجود در خاک تشکیل سولفات کلسیم آبدار یا همان گچ کشاورزی می‌باشد.

کلسیم حاصل از انحلال گچ جایگزین سدیم چسبیده به سطح ذرات خاک می شود. سدیم آزاد شده که وارد محلول خاک شده است با آنیون سولفات آزاد شده از سولفات کلسیم نمک محلول سولفات سدیم را می‌سازد. همراه با آب آبیاری سدیم آزاد شده شسته شده و به تدریج از دسترس ریشه گیاه خارج می‌گردد.

میزان گوگرد مورد نیاز برای اصلاح یک هکتار خاک بسته به هدفی که داریم و نوع و میزان مشکل متغیر است. به عنوان مثال خاک مبتلا به شوری از نوع سدیم با خاکی که شوری و قلیاییت آن از نوع منیزیمی است متقاوت می‌باشد.

متاسفانه علی رغم بزرگی معضل قلیاییت منیزیمی در آنالیزها و ارزیابی ها فقط به سدیم و خطرات آن توجه می‌گردد. شاخص خطر منیزیم چند برابر سدیم است. کاتیون منیزیم دارای دو بار مثبت بوده و شعاع کریستاله آن نسبت به سدیم کوچکتر می‌باشد. دانسیته بالای بار مثبت در مورد کاتیون منیزیم موجب افزایش شعاع هیدراته آن در محلول خاک و به تبع آن انهدام بیشتر خاکدانه ها و ساختمان خاک می‌گردد.­

گوگرد اضافه شده به خاک بلافاصله با آهک­ های موجود در خاک واکنش داده و خنثی می­شود.

واکنش گوگرد با کربنات­ های موجود در خاک عمدتا منجر ه تولید سولفات کلسیم آبدار (گچ کشاورزی) و به مقدار خیلی کمتری سولفات منیزیم و سولفات مضاعف کلسیم و منیزیم می­شود.

به­دلیل سریع بودن واکنش فوق­ الذکر (خنثی شدن گوگرد با آهک) اسید در خاک ماندگار نمی­باشد که قادر به خسارت به ریشه گیاه بشود و همچنین اقتصادی­ترین راه برای اصلاح خصوصیات نامطلوب یک خاک رسی استفاده از گوگرداست.

به­طور مثال اسید سولفوریک ۹۸ درصد در مزارع و باغات کشاورزی به منظور کاهش میزان قلیایی بودن آب و خاک به ویژه در باغات پسته استان کرمان مصرف می­شود. که با استفاده از اسید سولفوریک به­عنوان یک ماده اصلاحی پس از دو تا سه تکرار، نفوذ پذیری خاک افزایش یافته و مشکل تهویه خاک هم همزمان مرتفع می­باشد. با بهبود وضعیت تهویه یک خاک رسی، شرایط رشد و توسعه بخش مهمی از عوامل ایجادکننده بیماری­های خاکزاد از بین می­ رود.

پس بطور خلاصه می توان اثرات گوگرد( کراپر اگرا) در کشاورزی را اینگونه عنوان کرد:

• کاهش میزان قلیائیت(PH) خاک وآب
• اصلاح شوری خاک (EC)
• بهبود وضعیت تهویه در خاکهای رسی
• قابلیت تشکیل سولفات‌های آلی در خاک و آب

زمان مصرف اسید سولفوریک به عنوان ماده اصلاح کننده:

از نظر زمان مصرف گوگرد هیچ محدودیت زمانی وجود ندارد. درتمام طول سال میتوان از گوگرد برای اصلاح خاک استفاده کرد. البته چنانچه در طول زمستان که هوا خنک بوده و تبخیر هم کم است، گوگرد مورد استفاده قرار گیرد بهتر است. دلیل این موضوع امکان انجام آبیاری سنگین تر در طول زمستان می‌باشد. از نظر خطر استفاده از گوگرد  برای ریشه درخت در طول فصل رشد هیچ مشکلی در این رابطه وجود ندارد. معمولا میزان گوگرد توصیه شده به حدی است که واکنش pH آب آبیاری در نقطه انتهایی کرت بین ۵ تا ۵/۵ باشد. این محدودهpH هیچ خطری برای ریشه گیاه ایجاد نمی‌کند. بطور طبیعی pH محلول خاک در ریزوسفر کمتر و بعبارتی اسیدی تر از مقدارpH توصیه شده می‌باشد( منظور از ریزوسفر محدوده خاکی اطراف ریشه گیاه است که به هر طریقی متاثر از فعالیت ریشه بوده و جمعیت میکروارگانیسم ها در این محدوده بیشتراز نقاط با فاصله زیادتراز ریشه می‌باشد). دلیل اسیدی بودن واکنش یا pH خاک اطراف ریشه گیاه تولید گاز دی اکسید کربن در اثر تنفس ریشه می‌باشد. گاز دی‌اکسید کربن تولیدی با آب اطراف محیط ریشه واکنش داده و تولید اسید ضعیف اسیدکربنیک می‌کند. علاوه بر اثر اسیدکربنیک تولید شده درکاهش واکنش ریزوسفر، تعداد زیادی اسیدهای آلی به صورت ترشح از ریشه وارد محلول خاک اطراف ریشه می‌شوند. بنابراین خطر استفاده از اسید سولفوریک برای ریشه های گیاه در طول فصل رشد توجیه فنی ندارد.

نقش گوگرد غلیظ در افزایش نفوذپذیری خاک‌های رسی و سنگین

یکی از عمده ترین مشکلات و محدودیت‌های خاک‌های رسی کند بودن نفوذپذیری این خاک‌ها نسبت به آب و حرکت هوا (تهویه (aeration : می‌باشد. در خیلی از خاک‌های رسی بعد از چندین روز از گذشت آبیاری باز هم خاک خیس بوده و اشباع از آب است. تجمع بلندمدت آب منجر به مختل شدن تهویه خاک شده و ریشه گیاه به واسطه نبود اکسیژن کافی دچار صدمه می‌گردد.

میزان صدمه به ریشه در مورد گیاهانی مثل درخت پسته که ریشه آن نسبت به شرایط تهویه فوق العاده حساس است، شدیدتر می‌باشد.

یکی از عمده‌ترین دلایلی که بهترین بافت خاک را برای احداث باغ پسته، بافت‌های متوسط متمایل به شنی ( لوم شنی تا شن لومی) عنوان کرده‌اند همین حساسیت ریشه درخت پسته نسبت به کمبود اکسیژن می‌باشد. برای بالا‌بردن نفوذپذیری خاک‌های رسی نسبت به آب و بهبود شرایط تهویه در این خاک‌ها راه‌های مختلفی بیان شده است.

متداول‌ترین راه، استفاده از شن برای اصلاح بافت خاک است که طی سال‌های اخیر شدیدا رواج پیدا کرده است. از نظر فنی و اقتصادی هیچ توجیهی برای اصلاح بافت خاک‌های رسی با استفاده از دادن شن به این خاک‌ها وجود ندارد. همانطور که دیده می‌شود طی یک تا دو سال پس از اضافه کردن شن به خاک‌های رسی اثری از شن حتی در سطح خاک دیده نمی‌شود.

شن اضافه شده در بین ذرات رس خاک گم می‌شود. از نظر تعریف بافت خاک به درصد نهایی ذرات معدنی تشکیل دهنده خاک شامل شن (sand)، سیلت یا لای (silt ) و رس (clay )اطلاق می‌گردد. تفاوت بین سه کلاس ذرات خاک یعنی شن، سیلت و رس فقط اندازه فیزیکی این ذرات است.

در کل، خاک به ذرات کوچکتراز دو میلیمتر گفته می‌شود. ذرات بزرگتر از دو میلیمتر موجود در خاک جزء خاک به حساب نمی‌آیند. درصد نسبی هر کدام از این سه گروه ذرات خاک است که بافت خاک را تعیین می‌کند. برای اصلاح و تغییر بافت خاک بایستی با اضافه کردن خاکی که محتوی آن ذره می‌باشد به خاک باغ اصلی اقدام شود.

به عنوان مثال برای اصلاح بافت یک خاک رسی و سنگین بایستی خاک شنی به خاک مورد نظر اضافه شود. برعکس برای اصلاح خاک‌های شنی می‌توان از خاک‌های دارای درصد زیادی رس استفاده کرد. نکته حائز اهمیت در اینجا مقدار خاکی است که باید برای تغییر یک تا دو درصد شن یا رس به خاک اصلی اضافه شود. مقدار شن مورد نیاز برای اصلاح بافت یک خاک رسی تا عمق نیم متر چند هزار کامیون شن می‌باشد که اصلا توجیه‌پذیر نیست .این در صورتی است که تغییر یک تا دو درصدی یک جزء بافت خاک هیچ تاثیر معنی داری بر تغییر ماهیت خاک اولیه ندارد.

با توجه به موارد فوق الذکر و پاره ای موارد دیگر اقتصادی‌ترین راه برای اصلاح خصوصیات نامطلوب یک خاک رسی استفاده از گوگرد  است.

با استفاده از گوگرد به عنوان یک ماده اصلاحی پس از دو تا سه تکرار نفوذپذیری خاک افزایش یافته و مشکل تهویه خاک هم همزمان مرتفع می‌شود. با بهبود وضعیت تهویه یک خاک رسی، شرایط رشد و توسعه بخش مهمی از عوامل ایجاد کننده بیماری‌های خاکزاد ازبین می‌رود.

 برگه انالیز اصلاح کننده خاک ( کرا پراگرا)